สีน้ำเงิน
สีน้ำเงินในเครื่องประดับอัตลักษณ์ไทยมีความหมายลึกซึ้ง สื่อถึงความสงบ ความซื่อสัตย์ และอำนาจเหนือธรรมชาติ สีน้ำเงินในศิลปะไทยโบราณนิยมใช้ไพลินเป็นตัวแทน ไพลินเป็นอัญมณีที่มีค่ามากในราชสำนัก ใช้ประดับในศิราภรณ์ กรองศอ ทับทรวง และธำมรงค์ โดยเฉพาะในเครื่องราชูปโภคของกษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ การใช้ไพลินแสดงถึงฐานะอันสูงส่ง และพลังในการปกครองอย่างมีคุณธรรม ในพิธีสำคัญ เช่น พิธีราชาภิเษก เครื่องประดับสีน้ำเงินถูกเลือกใช้เพื่อสื่อถึงความจงรักภักดีและการพิทักษ์บ้านเมือง ตามความเชื่อโบราณ ไพลินช่วยปกป้องจากภัยพิบัติและเสริมสติปัญญา ปัจจุบันเครื่องประดับสีน้ำเงินยังคงได้รับความนิยมในงานพิธีการ และงานมงคลที่ต้องการสื่อถึงความศักดิ์สิทธิ์และความมั่นคงในชีวิต
สีแดง
สีแดงเป็นสีที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในศิลปะและเครื่องประดับไทย สื่อถึงพลัง ความกล้าหาญ ความรัก และชีวิต ทับทิมเป็นอัญมณีหลักที่ใช้แทนสีแดงในเครื่องประดับไทยโบราณ ทับทิมถือเป็นราชาแห่งอัญมณี และถูกใช้ประดับในกรองศอ ทองกร ทับทรวง และพระมหาพิชัยมงกุฎ เพื่อเสริมบารมีและพลังชีวิต การเลือกใช้ทับทิมในเครื่องประดับราชสำนักสะท้อนแนวคิดเรื่องความกล้าหาญของกษัตริย์ และการคุ้มครองราชอาณาจักร ความเชื่อไทยโบราณระบุว่าทับทิมช่วยปกป้องผู้สวมใส่จากภัยอันตราย เสริมความแข็งแกร่งทางกายและใจ นอกจากนี้ทับทิมยังสื่อถึงความรักอันบริสุทธิ์
สีขาว
สีขาวในเครื่องประดับไทยเป็นสัญลักษณ์ของความบริสุทธิ์ ความศักดิ์สิทธิ์ และการคุ้มครอง สีขาวในเครื่องประดับมักแทนด้วยเพชรซึ่งเป็นอัญมณีที่ทรงคุณค่าอย่างยิ่งในราชสำนัก เพชรถูกนำมาใช้ประดับพระมหาพิชัยมงกุฎ กรองศอ ทับทรวง และธำมรงค์ของพระมหากษัตริย์ เพื่อเสริมพระบารมีและแสดงถึงพระคุณอันบริสุทธิ์ เครื่องประดับเพชรยังนิยมใช้ในพิธีราชาภิเษกและพิธีมงคลสำคัญต่างๆ ความเชื่อโบราณระบุว่าเพชรมีพลังป้องกันภัยอันตราย เสริมความแข็งแกร่ง และเพิ่มเสน่ห์ให้ผู้สวมใส่ สีขาวยังสื่อถึงความเป็นอมตะ และการเชื่อมโยงระหว่างมนุษย์กับสิ่งศักดิ์สิทธิ์
อ้างอิง
เกษรา ปัทมสูต. (2560). อัญมณีไทยในศิลปวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรพิพัฒน์.
ศักดิ์ชัย สายสิงห์. (2562). ศิลปะเครื่องประดับไทยโบราณ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ศิลปวัฒนธรรม.
ศุภชัย หิรัญวัฒนศักดิ์. (2562). อัญมณีไทยกับอัตลักษณ์แห่งชาติ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สิริมา แสงประเสริฐ. (2563). เพทาย: อัญมณีแห่งประกายแสงในศิลปะไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.